Knez Mihailova ulica | Organ Vlasti

Podeli dalje

Knez Mihailova ulica predstavlja ponos svih građana Beograda i popularno šetalište, kako lokalnih stanovnika, tako i gostiju iz unutrašnjosti i iz inostranstva. Ovo je jedinstvena ulica prestonice, sklop starog i novog, prošlosti i budućnosti, spoj pešačke zone i otvorenog šoping centra.

U konsultacijama sa Wikipedijom, saznala sam da je Knez Mihailova ulica još u vreme Rimljana bila centar naselja Singidunum, a da su se u vreme Turaka tu nalazilo mnoštvo ulica sa baštama, česmama i džamijama. Dalje, sredinom 19. veka, u gornjem delu ulice nalazila se bašta kneza Aleksandra Karađorđevića koja je, po povratku na vlast Miloša Obrenovića, bila konfiskovana i pretvorena u državno dobro. Ulica nosi naziv po knezu Mihailu Obrenoviću, sinu kneza Miloša i kneginje Ljubice, koji se u istoriji pamti kao knez reformator. Ovu titulu poneo je zbog zdušnog pomaganja mnogih Srba koji su se bavili književnošću, poput Vuka Karadžića, Branka Radičevića, Đure Daničića i drugih. Pored toga, zaslužan je i za izmene u dotadašnjem državnom uređenju, oformio je Narodnu vojsku i tako je obskrbio sa modernism naoružanjem, da je srpska vojska bila najjača vojna sila na Balkanu. Otud ne čudi što glavno beogradsko šetalište i spomenik kulture nosi ime po njemu.

Svoj konkretniji sadržaj i fizionomiju, Knez Mihailova ulica dobila je nakon izrade regulacionog plana Beograda, koji je izradio Emilijan Josimović 1867. godine. Ovaj plan je uticao na to da se tu grade najlepše kuće i nastanjuju najuticajnije i najbogatije porodice Beograda. Iste godine, knez Mihailo Obrenović je od Ali-Riza paše primio ključeve Beogradske tvrđave čime je, na simboličan način, bio obeležen kraj turske vladavine nad Beogradom i Srbijom – podaci iz Turističke organizacije Beograda. Tri godine kasnije, 1870. godine, Uprava grada je odlučila da ulicu krsti nazivom koji nosi i danas – Knez Mihailova ulica.

Knez Mihailova ulica prvi put je popločana 1876. godine prvo drvenim a kasnije i granitnim kockama. Do trenutka izgradnje vodovoda, žitelji ove ulice snabdevali su se vodom sa Delijske česme (kod zgrade SANU), a električno osvetljenje postavljeno je 1891. godine. Ulica kakvu i danas poznajemo, temeljno je rekonstruisana 1988. godine a po projektu arhitekte Branislava Jovina i pretvorena je u isključivo pešačku zonu. Radovi su bili započeti u maju, da bi se završili u oktobru, kada je ulica svečano otvorena za pešake na dan oslobođenja Beograda, 20.10.

Svaka građevina u ulici je od nekog istorijskog, sociološkog i kulturnog značaja, bilo da je u pitanju njena arhitektonska vrednost, osoba koja ju je gradila ili da je vezana za konkretan događaj. Zbog svega toga, Knez Mihailova ulica je zakonom zaštićena. U sklopu ovog šetališta nalazi se, između ostalog i hotel „Srpska kruna„, sagrađen 1869. godine kao najmoderniji hotel u Beogradu. U zgradi je između 1945. i 1970. bila smeštena Narodna biblioteka Srbije, a danas je tu Biblioteka grada Beograda. Tu je i zgrada Srpske Akademije Nauka i Umetnosti, podignuta 1923. godine po planovima iz 1912. godine, u okviru koje se nalaze biblioteka SANU U zgradi se nalaze: jedna od najbogatijih u gradu biblioteka SANU, galerija SANU, knjižara i antikvarnica. Zgrada hotela „Rusija„, na uglu Knez Mihailove i Obilićevog venca koja je sagrađena oko 1870. godine i u kojoj se danas nalazi popularna starobeogradska kafana „Ruski car„. Poznata je i zadužbina Nikole Spasića, sagrađena 1889. godine po projektima arhitekte Konstantina A. Jovanovića za stambenu kuću poznatog beogradskog trgovca Nikole Spasića, ostavljena za unapređenje privrede i zdravlja srpskog naroda. Potom, tu je i kuća Marka Stojanovića, sagrađena je oko 1889. kao privatna kuća istoimenog advokata u kojoj je bila Akademija likovnih umetnosti, osnovana 1937. godine, a danas Galerija Akademije.

Ovaj najčuveniji deo grada je ujedno i najočuvaniji gradski ambijent iz druge polovine 19. veka i jedinstveno svedočanstvo nekih prošlih vremena. Knez Mihailova je jedan od simbola Beograda, rado viđena i iznova posećivana odrednica kako mladih tako i onih starijih. Igralište za klince, a sa pregršt kafića i restorana, butika, parfimerija i tržnih centara idealno odredište za njihove roditelje.

Podeli dalje