Istorijat vina se proteže nekoliko hiljada godina unazad. Prvi arheološki tragovi proizvodnje vina datiraju iz 6000 godina pre Hrista u današnjoj Gruziji i Iranu.
Takođe, stari tragovi proizvodnje vina postoje i u arheološkim detaljima drevnog Egipta. Arheolozi tvrde i da su prva vina u Evropi pravljena na teritoriji današnje Makedonije, a iz istog perioda se pojavljuju i tragovi proizvodnje vina u Kini. Vino je imalo i sakralnu ulogu kod svih naroda, a neke od tih uloga su se zadržale i danas (kroz hrišćanstvo).
Vino postaje uobičajeni napitak u antičkoj Grčkoj i Rimu, a većina današnjih evropskih plantaža vode poreklo još iz rimskog doba. Sa velikim širenjem rimskog carstva i vino je zauzimalo sve veću teritoriju i dobijalo nove poklonike koji se ovog napitka nisu odrekli ni posle propasti Rima. Iz rimskog doba potiče i, danas samo unapređena, tehnologija izrade vina, ali i izrada kvalitetnih buradi za čuvanje vina.
U srednjevekovnoj Evropi, proizvodnja vina se značajno povećava i ono postaje najupotrebljavaniji napitak posle vode.
Krajem 19. veka velika epidemija Filoksere u Evropi desetkovala je broj vinograda i dovela i do gubitka nekih od vrsta vinove loze. Iako tragična, ova epidemija je dovela i do uvođenja određenih standarada u uzgajanju i proizvodnji te, je tako dovela do potpune reforme vinogradarstva. Karakteristično je da je Balkan izbegao ovu katastrofu, što je omogućilo da neke vrste vinove loze „prežive” samo u našim predelima.
Na teritoriji današnje Srbije, prvi tragovi koji ukazuju na proizvodnju vina su iz oko 400 godina pre Nove Ere pronađeni u Panonskoj niziji.
Za Marka Aurelija Proba, rimskog cara rođenog u sremskom gradu Sirmijumu (Sremska Mitrovica) vezan je početak vinogradarstva u našim krajevima. Navodno je Marko Aurelije naredio sadnju vinove loze na padinama Alma Monsa, današnje Fruške Gore.
Razvoj srpske države u 8. i 9. veku pratio je i razvoj vinogradarstva. U doba cara Dušana donet je i zakon koji je definisao spravljanje vina i njegov kvalitet. Sam car Dušan je posedovao velike vinograde i dvorski podrum u Velikoj Hoči odakle je ono vinovodom dugim 25 kilometara dopremano do dvora u tadašnjoj prestonici srpske države Prizrenu.
Nadiranjem Turaka u 14 veku centar srpske države se pomera ka današnjoj centralnoj Srbiji, a vinogradi prate ove migracije. Tako je već u doba kneza Lazara Kruševac postao vinogradarski centar.
U doba vladavine Turaka veliki vinogradi su uništeni i vinogradarstvo stagnira sve do dobijanja nezavisnosti. U vreme već spomenute epidemije filoksere u Evropi, Srbija se pojavljuje kao značajan izvoznik vina u Francusku.
Početkom 20. veka, kralj Petar Karađorđević i kasnije kralj Aleksandar uticali na ogroman razvoj vinogradarstva u Srbiji. Oplenac i Topola postaju glavni centri i tu se tada proizvode vrhunska vina. Benčačku vinogradarsku zadrugu u blizini kraljevog doma godišnje je posećivalo i do 50 000 turista.
Dolaskom komunista najveći broj vinograda oko Topole je uništen i tek se u poslednjoj deceniji kraljev podrum na Topoli vraća u prvobitni izgled. Na sreću, još uvek postoje sačuvana vina, i čak i originalne flaše porodice Karađorđević, koje turisti mogu da vide u poseti podrumima vina u Topoli.
Ostavite komentar